Leer improviseren. 2003-2004. Les 07: akkoorden overzicht.
Primaire akkoorden
Hiermee bedoel ik de majeur-, mineur-, septime-, augmented- en
diminished akkoorden, waarbij de laatste meestal als dim7 worden gespeeld.
Door de ruimte die ze laten zijn deze primaire akkoorden
voor improviseren het best geschikt. De ligging die ik hieronder geef
heeft niet de pretentie voor iedereen en alle toepassingen optimaal
te zijn. Zoek zelf de liggingen uit die voor je persoonlijke gebruik
het beste compromis zijn tussen schoonheid en grijpbaarheid;
en leer die uit het hoofd.
Doe dit zoeken en leren aan de hand van een akkoordenschema
(bijv die van het huiswerk van deze lessen). Dan krijg je praktische liggingen.
Voor het grijpen van een akkoord in de praktijk, kunnen tonen soms
weggelaten worden.
Bijv. toon d is een sterke boventoon van g.
Daardoor kan G7 gegrepen worden als g-b-f.
Een ander voorbeeld is als de toon al in de melodie zit.
Het kan ook afhangen van de spelstijl. In het uiterste geval
is er maar 1 toon over. Bij improviseren halen we niet de
kwaliteit van een tweede stem zoals in een compositie mogelijk is, maar we
kunnen wel gebroken akkoorden gebruiken, bijv:
Primaire akkoorden die je tegenkomt als je begintoonaard C is:
A7 = a-c#-e-g
B7 = d#-f#-a-b
C7 = g-bes-c-e
D7 = f#-a-c-d
E7 = g#-b-d-e
F7 = a-c-es-f
G7 = g-b-d-f
Weglaten van de septimetoon (2 toetsstappen onder de grondtoon) geeft
het gewone majeurakkoord.
Am = a-c-e
Bm = d-f#-b
Cm = g-c-es
Dm = a-d-f
Em = e-g-b
Fm = f-as-c
Gm = g-bes-d
Cdim7 = c-es-ges-a
Fdim7 = f-as-b-d
Gdim7 = g-bes-des-e
C+ = c-e-g#
D+ = d-f#-a#
F+ = f-a-c#
G+ = g-b-d#
Er zijn maar 3 diminished-septime-akkoorden (Cdim7 = Esdim7, enz)
en maar 4 augmented akkoorden (C+ = E+, etc)
Songbook akkoorden
Voor improviseren laten ze minder ruimte dan de primaire akkoorden.
Maar het is leerzaam om in songbooks te kijken hoe daar
toegevoegde tonen en alteraties (incidentele verhogingen of
verlagingen) toegepast worden.
Bijv. barmuziek gebruikt veel majeurseptime- en een blues veel none-
akkoorden. Maar er zijn meer stijlen in de muziek: smartlappen,
drankliederen, volksliederen, meditatieve muziek, strijdliederen, enz.
Er zijn verschillende notaties in de songbooks. Hier staan de meest
voorkomende.
Uit de akkoorden voor C zijn die voor C#, D, enz, af te leiden door
toetsen te tellen. Als je een akkoord tegenkomt in een songbook, moet je
met deze gegevens in staat zijn te achterhalen welke tonen daarin zitten.
Soms is het praktisch een songbookakkoord te beschouwen als een combinatie van twee primaire akkoorden, bijvoorbeeld C13 als C7 plus Dm.
C6 = c e g a (C sext) (toon, die 3 toetsstappen onder de grondtoon ligt, toegevoegd)
Cm7 = c es g bes (merk op: Am7=a c e g bevat dezelfde tonen als C6)
Cm = Cmi = Cmin. = c es g
Cmaj7 = Cma = CM7 = c e g b (C majeur septime)
C7b5 = C7–5 = c e ges bes (C7 met verlaagde 5e)
Cm7b5 = Cm7–5 = c es ges bes (Cm7 met verlaagde 5e)
C7+ = C7aug = C7+5 = C7#5 = c e gis bes (C augmented septime)
C9 = c e g bes d (C none) (C9 is een uitbreiding van C7)
Cm9 = c es g bes d (Cm none)
Cm6 = Cmi6 = c es g a (Cm sext)
C11 = c e g bes d f (uitbreiding van C9)
Cm11 = c es g bes d f
C13 = c e g bes d f a (uitbreiding van C11)
Cm13 = c es g bes d f a
C7#5#9 = C7+5+9 = c e gis bes dis (C augmented septime met een verhoogde none)
C7b5b9 = C7–5–9 = c e ges bes des (C7 met een verlaagde 5e en verlaagde 9e)
C7(b9) = C7b9 = C7–9 = c e g bes des (C7 met een verlaagde none)
C9(#5) = C9#5 = C9+5 = c e gis bes d (C none met een verhoogde 5e)
C7#11 = c e g bes d fis (C7 met een verhoogde 11e)
Caddf = c e f g (C met toegevoegde f)
C7(G bass) = C7/G = g bes c e (C7 met g in de bas)
Csus = Csus4 = CsusF = c f g (C suspended; f lost naar beneden op in e)
Csus2 = c d g (d lost naar boven op in e; zelfde tonen als Gsus).
HUISWERK:
Maak melodieën bij dit schema (kies langzaam of snel en drie- of
vierkwarts, enz, maar houd wel het schema aan):
C G7 C C C A7 Dm F G7 E7 Am C D7 D7 Fm G+
C G7 C C C A7 Dm F F Cdim C7 A7 Dm G7 C C
Klik hier om het schema te horen
<< Startpagina / Index van de cursus / Volgende pagina >